“Je merkte gewoon dat er iets speciaals was met het dorp. Maar we hebben geen geestelijke verhalen hoor. Je merkte dat de mensen die er kwamen helemaal ‘in de Here’ konden zijn. Wij waren meer praktisch.”

Gijsbert: “Je zit met veel gelijkgestemden, zonder dat het jeukerig wordt.
Er zijn mensen die we hebben opgevangen in die tijd. Onder andere Gijs die toen een burn-out had. Maar ook Henry Cooiman Junior die na gebed op een bijzondere manier bij ons kwam. Dan kwamen ze gewoon voor een paar weken of maanden om tot rust te komen en bezig te zijn met hun handen.”

Herm-Jan: “En ik denk dat je niet eens kunt tellen hoeveel mensen zo zijn geholpen.”

Het is stralend helder weer in Werkendam. De wolken zijn zoals september ze graag maakt. Achter de loods zit ik aan een grote robuuste houten tafel. Die lijkt niet te passen in een van de tiny houses die hier in aanbouw zijn.
Gijsbert en Herm-Jan nemen plaats tegenover mij.
Ik ken ze vooral van naam; “De jongens die destijds Cantignergues beheerden.”

Gijsbert (41) woont in Andel met zijn vrouw Karin en twee kinderen, en heeft dit bedrijf Liberté Tiny Houses samen met Gijs opgestart.
Herm-Jan woont in Zwolle met zijn vrouw Esther en twee kinderen, en is sinds kort betrokken bij het bedrijf.

Gijsbert leerde Herm-Jan kennen tijdens zijn studie Technische Natuurkunde in Enschede. Herm-Jan is een jaar verder met zijn studie Technische Bedrijfskunde. En zo komen ze elkaar tegen bij de studentenvereniging. “Ik had Gijsbert zelfs nog ontgroend.” merkt Herm-Jan met een brede glimlach op.

Na de studie – die bij beiden iets langer duurt – gaat Gijsbert op zoek naar werk dat in lijn ligt met zijn opleiding. Dat lukt niet meteen en in de tussentijd gaat hij klussen doen. Herm-Jan sluit zich bij hem aan. Er komen steeds meer klussen. Tot het moment dat er een klus komt dat, in verband met een bouwdepot, een KvK-registratie vereist. En zo ontstaat een klusbedrijf. Het praktisch werk past ze goed en ze spreken veel over hun dromen.

“Ik wilde eigenlijk bergboer worden.”, zegt Gijsbert. “In Zwitserland heb ik ooit hooiwerk gedaan bij een boer. Middenin de bergen buiten werken. Dat is mij altijd bijgebleven.”
Herm-Jan wil boswachter worden.

Ook spreken ze over de droom om een camping te starten in Frankrijk. Ze gaan zelfs op zoek naar campings die te koop staan en maken plannen om met een eigen campertje door Frankrijk te gaan touren op zoek naar een geschikte plek voor hun droom. Ze kijken serieus naar een camping die te koop staat. Dat blijkt toch een behoorlijk startkapitaal te vereisen.

De camper kwam niet.
De camping kwam niet.
Maar de droom blijft.

Herm-Jan deelt zijn idee ook met zijn zus Fija. Want “Als je dromen hebt, moet je ze delen.” is een motto dat zij hanteren. Zijn zus werkte in die tijd bij Outline Travel. Hierdoor weet ze van het plan van Jasper om in ‘een-of-ander-dorpje-in-Zuid-Frankrijk’ te gaan kijken. Destijds eigendom van stichting Horeb, wat nu te koop stond.
De mannen zijn ergens grind halen, wanneer zus belt. Of ze interesse hebben om mee te gaan. Met een glimlach hangt hij op. En zo gaat Herm-Jan als een soort afgevaardigde van de camping-droom naar Cantignergues. Met een klein groepje die hij op dat moment nog niet kent. De intentie: samen met Gijsbert beheerder-klusser worden.

“Wanneer krijg je nou die kans?” zegt Gijsbert. “Herm-Jan kon boswachter worden, ik bergboer, en we hadden geen startkapitaal nodig.”

De familie wordt ingelicht.
De plannen zijn gemaakt.
En dan komt het bericht dat de koop niet door kan gaan.
De burgermeester van die tijd ligt ervoor. Dit is in die tijd helaas typerend voor de verstandhouding met locale autoriteiten. Een vreemde periode, maar wat niet gaat, dat gaat niet.
Uiteindelijk blijkt de burgermeester op zijn vingers getikt te zijn waardoor hij de verkoop niet langer kan tegenhouden. Cantignergues wordt gekocht en de heren kunnen er toch heen.

Gijsbert: “Ik weet nog dat ik dacht: “Dit is de eerste keer dat ik iets ga doen waarvan ik de consequenties niet kan overzien.””

Met een aanhanger vol vertrekken Herm-Jan en Gijsbert uiteindelijk naar Cantignergues.
De plek voelt als een speeltuin voor de professionele dromers.
En het gebied blijkt ideaal om te fietsen. Ook krijgen ze klim-les van Siegurd. Wanneer ze boodschappen doen, nemen ze steeds een andere weg. En zo leren ze het gebied kennen. Daarbij leggen ze zoveel en zo goed mogelijk contact met de dorpsbewoners en met Fransen in de regio, door het samenkomen en bijbelstudies in kerken in de omgeving.

Ze maken een website, een blog, waar ze regelmatig hun ervaringen delen met familie en vrienden in Nederland. Ze delen ook verhalen en gedichten, want de plek inspireert. Maar vooral werken ze hard.

Gijsbert: “Ik had wel het gevoel dat ik eindelijk op mijn bestemming was. Hier kwam alles samen wat pastte. Dat ging om meer dan alleen ‘het avontuur’.”

“Het begon met die rotbramen.” zegt Herm-Jan lachend.
Pas na de officiële passeerdatum kan er worden geklust aan de huizen. Het is dan rond wintertijd en er is nog geen huis geschikt voor verhuur.
De neef van Gijsbert komt helpen en ze beginnen bij Platane. Ze bouwen het sanitairgebouw en gaan zo alle huizen af.

Herm-Jan vertelt: “Conny kwam dan langs, die was er vaak zonder Jasper, en dan liep ik met de boormachine mee. Daar mag nog een lampje, en daar een plankje. Dat ging heel natuurlijk. Conny had ook goed door wat haalbaar was voor ons. Klussen in Cantignergues gaat gewoon veel trager. Je hebt al een complete wandeltocht wanneer je alleen maar even schroefjes gaat halen.”

Ze krijgen veel inspraak en vrijheid en alles bij elkaar werkt dat goed.

In de eerste zomer komt een groepsreis van de Amarant in het dorp. Gijsbert en Herm-Jan werken een nacht door om alles te kitten. De groep die dan komt, kent het klusverhaal van de blog en zijn overal heel relaxed over.
“Dat was zo’n leuke groep.”
Eigenlijk is er maar één strakke regel: In de zomer wordt niet geklust.
Wanneer er gasten komen, heten ze die welkom. Dat gaat heel natuurlijk. Ze verzinnen zelf wat leuk is om te doen: een fietstocht of een activiteit en gasten kunnen mee. En ze informeren de gasten over waar het leuk is om heen te gaan. De ongedwongen sfeer die Gijsbert en Herm-Jan onderling hebben, is er ook in het dorp.

Ook duiken ze de archieven in. Oude stukken. Dan lees je ook over moeilijke tijden.
“We waren best naïef, ook geestelijk wel.” zegt Gijsbert. “Ik weet nog dat Jacky (Jaqueline de Groot, vrouw van René) zei dat het goed was dat er ook wat lichts kwam in het dorp na een tijd van verslavingszorg. Maar wij dachten alleen maar: We gaan wat leuks doen hier.”

In de begin voelt beheren als familie. De druk van het ‘moeten verhuren’ is dan nog niet hoog. Regelmatig komt ook echt familie langs; waar familieleden eerst hun bedenkingen hebben, komen ze nu met regelmaat en enthousiasme meehelpen.
Karin, inmiddels de vriendin van Gijsbert, komt ook regelmatig langs. En ook Siegurd, en klus- en reisgroepen. Wanneer zo’n groep jongeren kamp heeft op het terrein, lijkt het dorp te bruisen. Jasper komt ook regelmatig langs en dan stromen de ideeën net zo door als de Cesse. Conny komt ook regelmatig zonder Jasper. Ze vormt onopzettelijk een schakel tussen het bestuur in Nederland en de praktijk in Frankrijk. “Jasper en Conny voelden ook als een soort ‘oom en tante’.”

De samenwerking en het samenleven tussen Gijsbert en Herm-Jan gaat natuurlijk. Soms zien ze elkaar hele dagen niet en hebben ze allebei hun eigen klussen. De karakters matchen goed. Ook als ze vakantie hebben, kiezen ze ervoor om met elkaar op vakantie te gaan. Dat zegt genoeg.
Gijsbert zegt lachend: “Ja, we leken wel een getrouwd stel natuurlijk.”

Herm-Jan vertelt: “Ik weet nog dat we ons eigen brood maakten – omdat er natuurlijk geen bakker – om de hoek is – en dan vroegen we elkaar ’s ochtends: “Waar heb je over gedroomd?”.
Wij waren voorbeelden van geslaagde droomacties.
Als je een droom in je eentje hebt, gaat er niets gebeuren. Maar als je ze deelt, dan komen er altijd andere ideeën van. Als ik mijn droom niet met mijn zus gedeeld had, was dat telefoontje er destijds waarschijnlijk niet gekomen. Als je niets deelt, gebeurt er ook niets.”
Gijsbert valt bij: “Ja, en veel mensen zijn risicomijdend.
En we dromen nog steeds.
We kunnen over van alles fantaseren.”

Het is een optelsom. Gijsbert en Herm-Jan merkten natuurlijk ook wel dat het hoogseizoen erg kort is. Buiten het seizoen komen de Fransen niet als gasten. En de druk om in de zomer voor een heel jaar aan verhuur binnen te halen loopt op. Ze houden van hard werken, maar er zit steeds meer druk achter. De laatste zomer (2008) was de regel “in de zomer wordt niet geklust” niet meer haalbaar. Elke ochtend aan een keuken bouwen en ’s middags activiteiten doen is teveel.
Het overlijden van Conny speelt ook zeker mee. “Alles leek fout te gaan in die zomer.”
In september laten Gijsbert en Herm-Jan aan Jasper weten dat ze ermee stoppen.

Gijsbert gaat na hun vertrek als beheerder nog wel een aantal keer naar Cantignergues. Met Siegurd, met ouders, of voor klussen. “Ik heb Karin nog ten huwelijk gevraagd bij de Cesse. Ik kom nog altijd thuis daar.”
Voor Herm-Jan valt het vertrek wat zwaarder. Maar het vertrek is voor hem ook een kwestie van leeftijd. Eind twintig ga je zo’n avontuur aan, maar de kans op het ontmoeten van een partner is aanzienlijk laag en dat is ook iets waar je voor kiest.

Herm-Jan zegt: “Dat je zoiets tofs daar kon doen, dat is zo’n mooie tijd geweest. EN daarbij is het ook een plek van inspiratie. Je merkte gewoon dat er iets speciaals was met het dorp. Maar we hebben geen geestelijke verhalen hoor. Je merkte dat de mensen die er kwamen helemaal ‘in de Here’ konden zijn. Wij waren meer praktisch.”

Gijsbert: “Je zit met veel gelijkgestemden, zonder dat het jeukerig wordt.
Er zijn mensen die we hebben opgevangen in die tijd. Onder andere Gijs die toen een burn-out had. Maar ook Henry Cooiman Junior die na gebed op een bijzondere manier bij ons kwam. Dan kwamen ze gewoon voor een paar weken of maanden om tot rust te komen en bezig te zijn met hun handen.”

Herm-Jan: “En ik denk dat je niet eens kunt tellen hoeveel mensen zo zijn geholpen.”

Het is moeilijk om het interview af te ronden, maar dat doe ik toch.
Het laatste wat ik opschrijf, zijn de woorden van Herm-Jan:
“Het is gewoon een speciale plek.”

Ik rijd terug naar huis. Mijn gedachten veranderen net zo natuurlijk als de wolken het licht. Hardop dank ik dat dit mijn werk mag zijn. Dat ik mensen zoals Gijsbert en Herm-Jan mag spreken. Het dringt tot mij door dat de visie die we hebben voor Cantignergues, eigenlijk zijn blauwdruk vindt in de sfeer die zij destijds neerzetten. En ik bid dat het weer kan. Waarschijnlijk weer anders, met andere mensen in een andere tijd, maar wel die ongedwongen sfeer.